PENDEKATAN SISTEM DALAM GEOMORFOLOGI
- Chorley R J adalah orang pertama yang memperkenalkan pendekatan sistem dalam kajian geomorfologi
- Konsep sistem terbahagi kepada (i) sistem tertutup, dan (ii) sistem terbuka
- Sistem tertutup-tidak menerima dan tidak juga mengeluarkan/menghasilkan tenaga
- Sistem terbuka-menerima tenaga daripada persekitarannya dan memindahkan tenaga ke persekitarannya
- Dalam geomorfologi, sistem geomorfologi memfokus pada perkara berikut:
- o Bentuk (cth. lembah sungai, pantai, cerun)
- o Ciri-ciri bentuk (cth. kedalaman lembah, panjang pantai, kecuraman cerun)
- o Jenis bahan (cth. batu, tanih)
- o Ciri-ciri jenis bahan (cth. keporosan, tekstur, struktur)
- o Proses (cth. luluhawa, hakisan, pemendapan)
- o Ciri-ciri proses (cth. pelarutan, air larian, halaju air)
- Sistem geomorfologi boleh dibahagi pada (i) sistem statik, (ii) sistem proses, dan (iii) sistem proses tindakbalas
- Sistem statik mempunyai 3 jenis:
- o Sistem bentuk-berkait dengan bentuk dan/atau ciri bentuk
- o Sistem bahan-berkait dengan jenis bahan dan/atau ciri bahan
- o Sistem bentuk dan bahan-berkait dengan bentuk dan ciri bentuk serta jenis bahan dan ciri bahan
- Sistem proses berkait dengan proses geomorfologi dan/atau ciri proses-biasanya melibatkan pemindahan bahan
- Sistem proses juga melibatkan faktor masa dan menjadi komponen terpenting dalam memahami proses geomorfologi
- Sistem proses tindakbalas menjelaskan hubungan antara komponen statik dan komponen proses
- Fokus adalah tindakbalas satu atau lebih proses dan ciri bahan yang memberi impak kepada bentuk bumi dan bahan
- Sistem proses tindakbalas biasanya sangat kompleks dengan pelbagai bentuk, bahan dan komponen (proses) yang saling bertindak
- Walau bagaimanapun, kompleksiti itu sangat penting untuk difahami dalam menjelaskan perkembangan sesuatu bentuk bumi
- Konsep keseimbangan dinamik (dynamic equilibrium) sangat penting dalam geomorfologi kerana berkait dengan saling tindakbalas proses
- Keseimbangan dinamik dicirikan oleh kadar sesuatu proses geomorfologi yang konstan dengan mass budget (bajet mendak) tidak lagi mengalami perubahan
- Dengan kata lain, sebarang tenaga yang masuk ke dalam sesuatu sistem tidak akan merubah bahan, bermakna tiada perkembangan terhadap betuk bumi-mewujudkan keadaan tindakbalas stabil
- Tindakbalas stabil merujuk pada sistem proses tindakbalas yang wujud di dalam keadaan keseimbangan dinamik
- Tindakbalas stabil tidak berkait dengan keseimbangan antara komponen, bahan dan bentuk sebagaimana keseimbangan dinamik, ia hanya merujuk kepada proses tindakbalas sahaja
- PERSAMAAN GEOMORFOLOGI
- Bidang geomorfologi lebih mudah difahami melalui satu persamaan berikut:
- F = f(PM)dt
- F = bentuk bumi atau hasil (form)
- P = proses (process)
- M = bahan (material)
- F = fungsi
- dt = perubahan mengikut masa
- Bentuk bumi atau hasil merupakan angkubah terikat manakala proses dan bahan adalah angkubah bebas-dengan kata lain, sesuatu bentuk bumi wujud hasil daripada proses geomorfologi tertentu yang bertindak ke atas bahan tertentu, dan juga turut dipengaruhi oleh masa tertentu
- Penggunaan persamaan ini dalam kajian geomorfologi boleh dilakukan pada 4 tahap:
- o Tahap 1-Kajian mengenai unsur-unsur persamaan.
- Kajian mengenai bentuk, proses dan/atau bahan secara berasingan
- o Tahap 2-Kajian mengenai keseimbangan persamaan.
- Kajian mengenai saling kaitan antara bentuk, proses dan bahan bagi kawasan tertentu pada masa tertentu
- o Tahap 3-Kajian mengenai perbezaan persamaan.
- Kajian mengenai bagaimana saling kaitan antara bentuk, proses dan bahan berbeza mengikut masa
- o Tahap 4-Kajian mengenai gunaan persamaan.
- Kajian mengenai aspek gunaan yang boleh diperolehi daripada persamaan untuk menyelesaikan masalah persekitaran
No comments:
Post a Comment